Kültürel Miras Teknik Komitesi’nin Mağusa’daki Projeleri
– Mağusa’daki eserlerin durumu Teknik Komite’nin dikkatine ilk defa 2010 yılında gelmiş, Komite’nin 2010 yılında oluşturduğu öncelikle müdahale edilecek eseler listesinde Mağusa Surları yer almış ve bu liste 2010 yılında dönemin liderleri Eroğlu ve Hristofyas tarafından onaylanmıştır.
– Hemen akabinde 2010 yılında yine Kültürel Miras Çerçevesinde Kıbrıs adası üzerindeki eserlerin durumunu tesbit etmek amacıyla bir envanter çalışması yapılmış, Mağusa’daki eserler ayrı bir çalışmayla tümden değerlendirilmiştir.
– Teknik Komite’de yapılan değerlendirme sonucunda çok kötü durumda olduğu belirlenen Othello Kalesi’nde çalışma yapılması kararlaştırılmıştır.
– 2012 yılında proje hazırlanması amacıyla açılan Othello Kalesi ihalesi yine Teknik Komite’nin kararıyla genişletilmiş, Akkule (Revelin), Çifte Mazgal (Martinengo) ve Deniz Kapısı ile Canbulat Kapısı arasındaki bölümlerin de projelerinin hazırlanması kararlaştırılmıştır.
– İhaleyi İspanyol Technalia firması kazanmış ve eserlerin konzervasyon projesi hazırlanmıştır.
– Mayıs 2014’te Othello Kalesi’nde yapısal güçlendirme ve konzervasyon çalışması başlamış, temel olarak yıpranan taşlar değiştirilmiş, yıkılma tehlikesi altında bulunan bazı bölümlerde yapısal güçlendirme çalışması yapılmış ve yapıya en büyük zararı veren nem ve su kontrol altına alınmaya çalışılmıştır. Ayrıca, etkinliklerde kullanılabilmesi amacıyla basit altyapı çalışmaları yapılmış, ziyaretçiler ve engellilerin ziyaretlerini kolaylaştırıcı çalışmalar yapılmıştır. Çalışmalar Temmuz 2015’te tamamlanmış ve yaklaşık 1 milyon euro harcanmıştır.
– Çifte Mazgal ile Deniz Kapısı ve Canbulat arasındaki surlardaki çalışmalar Eylül 2015’te başlamış ve 2017 yazında sona ermesi öngörülmektedir. Her iki proje için yaklaşık 1 milyon euro harcanacaktır. Othello Kalesinde yapılan çalışmaların benzeri gerçekleştirilecektir.
– Akkule’deki çalışmalar Nisan 2017’de başlamıştır. Çalışmalarda yine yapısal güçlendirme ve konzervasyon yapılacaktır. Maliyetin yarım milyon euro civarında olması beklenmektedir. 11 ayda tamamlanacaktır.
– Bu projelerin yanı sıra Çifte Mazgal önünde bulunan St Mary, Carmelite, St. Anne kiliseleri ve Tabakhane camisinde de çalışma yapılması amacıyla projeler hazırlanmıştır. St. Mary ve Carmelite ihaleleri yakında sonuçlandırılıp çalışmalar başlatılacaktır. St. Anne Kilisesi ve Tabakhane camisinin ihale süreci yakında başlatılacaktır.
– Mağusa’da biten, devam eden ve yakında başlayacak çalışmalarla birlikte tüm projelere yaklaşık 3 milyon euro harcanacaktır.
– Bunların dışında Canbulat Burcu ve Diamente Tabyası ile Türk Gücü sahası yanındaki surlar da öncelik listesine alınmıştır. Önümüzdeki dönemde projeleri hazırlanacak ve yapılacak müdahalenin şekli belirlenecektir.
– Ancak, taş ocağı sorunu çözümlenmez ve ucuz taş kaynağı sağlanamazsa gelecekte Mağusa’da proje başlatılmasından imtina edilecektir.
– Ayrıca, Eski Eserler ve Müzeler Dairesi mevcut yapısıyla surların sürdürülebilir bakım ve idamesini gerçekleştirmekten uzaktır. Konu hakkında Teknik Komite çerçevesinde öneriler de içeren çalışmalar yapılamkadır. KKTC Devletinin eserlerin bakım ve idamesine ilişkin bir sistem geliştirememesi de yine gelecekte yeni projeler başlatılmasına engel teşkil edebilecek bir tehlikedir.
– Eserlerin sürdürülebilir bakım ve idamesi için bir sistemin hayata geçirilememesi durumunda bugün büyük paralar harcanarak yapılan eserlerin yine eski kötü durumuna gelmesi pek de uzun bir süre almayacaktır. Othello Kalesi’ndeki otların bile temizlenememesi bu kaygıları güçlendirecek bir örnektir.
Saygılarımla,
Ali Tuncay
Kültürel Miras Teknik Komitesi
Kıbrıslı Türk Başkan
