Mağusa limanı sivilleşme ve özerkleşmelidir
Bir süredir tartışma konusu olan Mağusa kentinin binlerce yıllık limanı ile gelişmeler kaygı vericidir. Ortaçağ Avrupasında doğu ile batı arasındaki ticaretin en önemli limanı olan Mağusa limanı maalesef son 40 yılda tarihinin en kötü günlerini geçiriyor. 1990’lı yılların ilk yarısından sonra da ABAD kararlarıyla beraber ciddi bir çöküş yaşayan limanımız maalesef geçmişini arar duruma gelmiştir.
Gerek iş hacmi gerekse çalışan sayısı olarak yarım asır öncesinin de gerilerine düşen limanın AB ile Direk Ticaret’in dışında kalmasının yanında yaşadığı bir takım yönetsel problemler ve fiziki alt yapı sorunlarıyla maalesef bölgedeki etkinliğini yitirmiştir.
Mağusa limanı 1974 koşullarında dönüştüğü askeri liman veya askerin kontrol ettiği liman durumundan kurtulamamıştır. Askerin ani ve keyfi kararları ile ticari faaliyetlere kapatıldığı gün ve haftalarda işinsanlarını ve ülkeyi büyük zararlara uğratmıştır.
Öncelikleri ticari olmayan ve sivilleşemeyen liman ayni zamanda o günlerden bugüne fiziki altyapısını da geliştirilememiştir. Akdenizde dolaşan zehirli atıkların uğrak limanı olmuştur. Özelde birçok kuruma sorumsuzca dağıtılan liman içindeki araziler nedeniyle gelişme potansiyelini de yitirirken, Serbest Liman neredeyse kirli bir sanayi bölgesine dönüştürülmüştür. Amacından uzaklaşıp kentin havasına olumsuz etki eden hava kirliliğin başını çekmiştir. Yoğun bir öğrenci nüfusunun yaşadığı bölgede, ciddi bir tarihi barındıran Suriçi’nin hemen yanı başında ve gelecekte ciddi bir turizm potansiyeli taşıyan kentin merkezindeki bu olumsuzluklar kabul edilebilir değildir.
Liman turistik faaliyetlerin tamamen dışındadır. Tüm Akdenizin kıyı kentlerinde gelişen cruise turlarının tamamen dışında olup, turizm alanında etkinliği maalesef yoktur.
Liman içinde birçok bakanlığa ve farklı otoritelere bağlı oluşan çok başlı yönetim ve askerin belirleyiciliği uluslararası normların dışındadır. Kıbrıs sorununa kalıcı bir çözümün arandığı bu günlerde en önemli görevlerimizden biri limanın da uluslararası standartlara getirilmesidir. Bu nedenle liman sivil otoritenin yönetim, kontrol ve denetimine girilmelidir. Bunun için Uluslararası Liman ve Güvenlik Tesisi Güvenlik Kodu (ISPS Code) için adım atmalıdır. Limanın özerkleşmesi için Liman Otoritesi yasası yapılmalı liman tek bir sivil otorite tarafından yönetilmelidir.
Limanın sorunlarının aşılması için özelleşmeye değil sivilleşmeyle beraber özerkleşmeye ihtiyaç vardır.
Okan Dağlı
Mağusa İnisiyatifi aktivisti
