BASIN BİLDİRİSİ
Mağusa’nın Kültürel Mirası İçin Seferberlik Çağrısı
Mağusa’da Eski Eserlerin Yönetimi İçin Yerel Yönetim ve Sivil Toplumun Aktif Katılımı Sağlanmalıdır!
Mağusa’da sürmekte olan restorasyon çalışmaları birçok umut verici gelişme yanında birçok kaygıyı da beraberinde getirmektedir. Bu kaygıların başında yapılan koruma çalışmalarının temizlik ve bakım işeri ile desteklenmemiş olması vardır. Restorasyon ve koruma çalışmaları tamamlanan eserler kendi kaderlerine terk edilmekte, çeşitli iklimsel, çevresel bozulma faktörlerine ve hatta vandalizme maruz kalarak restorasyon çalışmaları öncesi durumlarına geri dönme tehlikesi ile karşı karşıya kalmaktadır. Bazı yapılar koruma çalışmaları sonrası kilit altında tutularak korunmaya çalışılmakta, ancak gözden ve gönülden ırak kalan bu yapılar, uygun bir işlev verilmiş ve sürekli bakımı yapılan yapılardan daha hızlı bir şekilde bozulma sürecine girmektedirler.
Bu sorunların oluşmasındaki temel sebep ise, bu eserlerin bakım ve temizliğinden sorumlu kurumların bir insiyatif ve planlama zaafiyeti içerisinde olmasıdır. Oysa, UNESCO, ICOMOS ve AB kültürel miras tüzüklerinde, tarihi yapıların yoğun olarak bulunduğu alanlar için ‘Tarihi Sit Alanı Yönetim Planı’ geliştirilmesi, eserlerin korunması için bir gereklilik olarak belirlenmiştir. Mağusa gibi bir şehir için, ‘Tarihi Sit Alanı Yönetim Planı’ geliştirmesi, sürdürülebilir bir kentsel koruma için elzemdir. Mağusa bölgesindeki kültürel miras değerlerinin yoğunluğu karşısında, Eski Eserler Dairesi imkanlarının yetersizliği, elinde bu amaca yönelik daha zengin araçları bulunan diğer aktörlerin sorumluluktan kaçması için bir sebep teşkil etmemelidir. Mağusa Belediyesi, eski eserlerin bakımını ve temizliğini yapabilecek imkanlara sahiptir ve daha önce bu imkanları zaman zaman kullanmıştır. Temizlik ve bakım faaliyetlerinin finansal sürdürülebilirliği için eski eser nitelikli yapılara girişin ücretlendirilmesi yerel yönetim altında oluşacak ‘Eski Eserler Bakım Fonu’ oluşturulması için yeterli olacaktır. Teknik bilgi ve donanımın Eski Eserler Dairesi tarafından sağlanması koşulu ile belediyenin eski eserlerin bakımı ve yönetiminde söz sahibi olması, oluşturulacak ‘Tarihi Sit Alanı Yönetim Planı’ dahilinde bir protokol ile düzenlenebilir. Böylelikle, Eski Eserler Dairesi, sorumluluğunu paylaşarak kapasitesini artırma şansına sahip olacaktır.
‘Tarihi Sit Alanı Yönetim Planı’ çerçevesinde, tüm tüzüklerde de belirtildiği üzere, Mağusa halkının da aktif katılımı sağlanmalıdır. Mağusalıların gündelik yaşamı, eski eserler ve kültürel miras ile iç içedir. Eski eserlerin ve kültürel miras değerlerinin korunması da, bu yüzden Mağusalıların hassas olduğu konulardır. Mağusa İnisiyatifi, MASDER, Her Daim Dostlar ve MAGEM gibi sivil inisiyatifler kültürel miras değerlerinin korunmasını, kendi çok katmanlı benliklerinin korunması olarak görürler.
‘Tarihi Sit Alanı Yönetim Planı’ modeli için önerimiz, Eski Eserler Dairesi’nin teknik desteği ve kılavuzluğunda, Belediye’nin işgücü ve ekipman desteği verdiği ve sivil toplum örgütlerinin katkı koyduğu geniş bir koruma ve bakım ağının oluşumudur. Bu ağın etkin ve yasal bir zemine kavuşması ve süreklilik kazanması için, Eski Eserler Yasası altında görev yapmakta olan Anıtlar Yüksek Kurulu’nu göreve davet ederiz. Eski Eserler Yasası 43. Maddesi altında AYK’nın görevleri arasında yer alan “…bakım, onarım, restorasyon, fonksiyon değiştirmek ve yaşatma işlerinde uyulması gereken ilkeleri, usul ve esasları saptamak; plan kararları almak…” ibaresi ‘Tarihi Sit Alanı Yönetim Planı’ altında oluşacak çok aktörlü yapının yasal zeminini sağlayacaktır.
Mağusa İnisiyatifi
MASDER
Her Daim Dostlar
MAGEM